Wie zich wil laten inspireren op het gebied van architectuur, zelfbouw, zelfvoorziening en innovatie binnen de particuliere woningmarkt zou eens een kijkje moeten nemen in en rondom Almere. Almere is voor sommige een nog ‘onbekende’ hub op het gebied van pionierswoningen, Tiny house concepten en modulaire bouw concepten, waar kritische vragen gesteld worden als het gaat om de woningmarkt en ‘waar woningen en haar omgeving daadwerkelijk aan moeten voldoen’. Nu, maar vooral in de toekomst. ‘Het tussen de regels door lezen’ of beter gezegd, de regels herzien en opnieuw vormgeven staat centraal.
Situatie woningmarkt
Dat ‘de woningmarkt op slot zit’ is geen nieuws meer. Vele huishoudens en individuen zitten compleet vast in een situatie waarin te hoge maandlasten, door de huurprijs sparen onmogelijk maakt. Kavels worden tegen torenhoge prijzen verkocht, vaak door zeer kostbare gemeentelijke zaken als het-bouwrijp-maken van agrarische grond en de prijzen van woningen op de woningmarkt blijven onverminderd stijgen.
Flexibiliteit en vrijheid wordt ingedamd door alle regels waaraan men moet voldoen om een woning of kavel eigendom te kunnen maken en door de tijd die men moet spenderen om onze woonruimte te kunnen bekostigen. Een gestreste woningmarkt zou een andere juiste benaming kunnen zijn voor het algemene probleem wat nu heerst. De creativiteit, vrijheid, de keuze, de verantwoordelijkheid en flexibiliteit ontbreekt, maar gelukkig niet overal.
Almere zelfbouwstad – Oosterwold
Almere is een echte zelfbouwstad met Oosterwold als toevoeging op alle zelfbouwvormen. Als je aan zelfbouw denkt, betrekt dit zich vaak veelal op de woning zelf. In Oosterwold zijn de inwoners als collectief ook verantwoordelijk voor de volledige gebiedsinrichting. Zo zal u waarschijnlijk minder speeltuintjes met rubber tegels tegenkomen, maar daadwerkelijke ‘speeltuinen’, meer groen en meer zelfvoorzienende stadstuinen. Geef de individu ruimte en een plek en merk dat er vrijwel in iedereen een duurzame en ecologisch-verantwoorde gedachtegang zit.
“Wat ik misschien wel het meest bijzonder vind, is dat de overheid mij in dit project in beginsel behandelt als een volwassen mens, die eigen keuzes kan maken en verantwoordelijkheid kan nemen. Niet alleen voor mijn eigen huis, maar ook voor het gezamenlijk belang van de directe leefomgeving, zoals wegen en andere voorzieningen. En hoewel het in de uitvoering natuurlijk zoeken is, vind ik het een heel goed idee om mensen de mogelijkheid te geven zélf vorm te geven aan hun leven en directe leefomgeving.” – tuin-moes | https://maakoosterwold.nl/12e-blog/
Op de meeste kavels in Oosterwold is plek voor maximaal 12,5% bebouwing en minimaal 50% stadslandbouw, 7% publiek groen en 2% water. De verantwoordelijkheid voor de gebiedsinrichting betekent dat de overheid, in tegenstelling tot de meeste andere plekken in Almere, geen wegen, riolering of waterberging aanlegt. De Oosterwolders creëren zelf de kavelwegen, paden en kiezen eigen oplossingen voor de elektriciteitsvoorziening, waterafvoer en waterberging. Ook geven ze zelf de openbare ruimte vorm en onderhouden deze. Dat doen ze alleen of samen met anderen. Hierdoor betekent initiatiefnemen in Oosterwold dus veel meer dan het bouwen van een huis en het inrichten van de kavel; het is de ultieme vorm van doe-het-zelf gebiedsontwikkeling.
Bewoners van de kop-staart woning, Astrid en Walter, aan het woord;
“Wij zijn Walter en Astrid, we hebben 3 volwassen kinderen en 2 kleinkinderen. In het voorjaar van 2018 hebben we ons ingeschreven voor Oosterwold via een intakeformulier. In het najaar konden we een ‘stip’ zetten, oftewel aangeven waar we een kavel wilden verkrijgen.
Op dat moment woonden wij in een ruime woning, in een rijtje. In een ‘gewone’ wijk in Almere. Daarnaast hadden wij een recreatiewoning op de Veluwe met een ruime kavel. Onze droom was om in een vrijstaande woning te wonen, op een ruime kavel, waar we veel tijd buiten zouden kunnen doorbrengen. We hebben ook naar kavels gezocht in andere delen van Nederland, maar kwamen daar niet veel verder. Oosterwold ligt centraal in Nederland, in de randstad en we hebben ook onze sociale contacten en familie in deze regio.
We wonen nu een paar maanden in Oosterwold en het voelt nog steeds als vakantie. Dat is ook iets wat we om ons heen van anderen horen. We merken nu welke invloed een woning heeft op onze manier van leven. Maar ook de omgeving is hierop van invloed. We hebben veel contact met de mensen om ons heen, het is net een dorp. Misschien komt het ook omdat iedereen nog aan het bouwen is of hier nog maar kort woont. Ons huis is precies geworden wat we zochten, het is licht en ruim en biedt voldoende ruimte. Met de huidige corona-crisis zijn we ook heel blij met de aparte werkkamer.
Het eerste contact met Finnhouse was gelegd op Beurs Eigen Huis. We hebben daar uitgebreid gesproken met Oscar en Louis. De klik was er eigenlijk meteen en de ontwerpen spraken ons erg aan. Later hebben we nog allerlei zaken kunnen wijzigen in het ontwerp van de kop-staart woning. Die ontmoetingen planden we altijd op vrijdag en we maakten daar meteen een weekendje weg van. We hebben ook al een kijkje kunnen nemen in een al gerealiseerde woning, waar we een rondleiding van de bewoners kregen. Dat was heel prettig en wat voor ons ook belangrijk was dat de woning meteen goed voelde.
De bouw van onze woning ging heel voorspoedig. De paar probleempjes die naar voren kwamen zijn heel goed opgelost. Ook grote bewondering voor de aannemer die in weer en wind hard heeft gewerkt aan ons huis. Communicatie met hen was ook heel goed, zij namen ook altijd alle tijd voor ons.
We hebben een ruime kavel. Onze woning vinden wij hier ook perfect passen. De meeste woningen om ons heen zijn van hout en elke woning is anders, uniek. Dat spreekt ook ons aan. We zijn als bewoners van de wijk onze eigen welstandscommissie, maar er zijn wel heel veel regels waar de indeling van de kavel aan moet voldoen. Je mag bijvoorbeeld maar op een-achtste deel van de kavel aaneengesloten bouwen, op de helft van de kavel moet iets van stadslandbouw gedaan worden. En verder moet de woning vanzelfsprekend voldoen aan het bouwbesluit.
Kenmerkend voor Oosterwold is dat je al in een heel vroeg stadium contact hebt met de mensen die in hetzelfde buurtje gaan bouwen. We moeten bijvoorbeeld gezamenlijk een weg aanleggen en afspreken waar de nutsstrook komt te liggen. In onze situatie was er ook veel overleg over hoe we de kavels gaan situeren en waar we de wegen gaan maken. Dus we kennen onze buren al een tijd en hebben een goede samenwerking. Op het moment zijn we bezig met het verder ontwikkelen van onze tuin. We hebben al wat bomen geplant maar daar komen in het najaar nog meer bij. Volgend jaar gaan we ook beginnen aan een moestuin.”